Η πρώτη μεγάλη ευρωπαϊκή απόφαση για την Τεχνητή Νοημοσύνη
Το Δικαστήριο Μονάχου δικαιώνει τους πνευματικούς δημιουργούς απέναντι στην OpenAI
Σημαντική εξέλιξη για τα πνευματικά δικαιώματα αποτελεί η απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου Μονάχου (11 Νοεμβρίου 2025), το οποίο έκρινε ότι η OpenAI παραβίασε τη γερμανική νομοθεσία, αναπαράγοντας μέσω του ChatGPT στίχους από προστατευμένα έργα γνωστών δημιουργών. Η αγωγή, που κατέθεσε ο γερμανικός Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης GEMA, θεωρείται η πρώτη στην Ευρώπη που εμβαθύνει ουσιαστικά στον τρόπο με τον οποίο εκπαιδεύονται και λειτουργούν τα γλωσσικά μοντέλα της ΑΙ.
Σύμφωνα με το Δικαστήριο, η OpenAI χρησιμοποίησε για την εκπαίδευση των μοντέλων της στίχους από εννέα γερμανικά τραγούδια του ρεπερτορίου της GEMA. Η GEMA, είχε αποδείξει ότι το ChatGPT μπορεί να αναπαράγει αποσπάσματα αυτών των στίχων έπειτα από απλές οδηγίες που δίνουν οι χρήστες, στοιχείο που το Δικαστήριο έκρινε ότι συνιστά παραβίαση των διατάξεων περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Το Δικαστήριο απέρριψε τους ισχυρισμούς της OpenAI -ότι τα συστήματά της λειτουργούν αποκλειστικά βάσει στατιστικών προτύπων και δεν αποθηκεύουν ή «θυμούνται» συγκεκριμένα έργα- κρίνοντας ότι τόσο η αποθήκευση όσο και η αναπαραγωγή στίχων μέσω του chatbot συνιστούν παραβίαση της πνευματικής ιδιοκτησίας.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της GEMA, Dr. Tobias Holzmüller, δήλωσε: «Το διαδίκτυο δεν είναι μπουφές αυτοεξυπηρέτησης και τα έργα ανθρώπινης δημιουργίας δεν είναι δωρεάν υλικό προς χρήση.» και «οι χρήστες εργαλείων ΤΝ, όπως το ChatGPT, οφείλουν να συμμορφώνονται με τη νομοθεσία για την πνευματική ιδιοκτησία. Υπερασπιστήκαμε με επιτυχία τα δικαιώματα των δημιουργών μουσικής.»
Ο Νομικός Σύμβουλος της GEMA, Dr. Kai Welp, πρόσθεσε: «Για πρώτη φορά, η απόφαση αυτή δίνει σαφείς απαντήσεις στο πώς η νέα τεχνολογία αλληλεπιδρά με το ευρωπαϊκό δίκαιο περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Είναι ένα ορόσημο στον δρόμο για τη δίκαιη αμοιβή των δημιουργών σε όλη την Ευρώπη. Ακόμη και οι τεχνολογικοί κολοσσοί πρέπει να εξασφαλίζουν άδειες.»
Από την πλευρά της, εκπρόσωποι της OpenAI ανέφεραν σε ευρωπαϊκά μέσα ότι διαφωνούν με την απόφαση και εξετάζουν τις επόμενες ενέργειές τους, τονίζοντας πως η υπόθεση αφορά «περιορισμένο αριθμό στίχων» και «δεν επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο εκατομμύρια χρήστες και επιχειρήσεις στη Γερμανία αξιοποιούν την τεχνολογία».
Παράλληλα, η GEMA έχει καταθέσει και δεύτερη αγωγή κατά της αμερικανικής εταιρείας Suno, που ειδικεύεται στην παραγωγή μουσικού περιεχομένου με ΤΝ. Η υπόθεση αναμένεται να εκδικαστεί στις 26 Ιανουαρίου 2026.
Η απόφαση-ορόσημο στέλνει ηχηρό μήνυμα ότι οι πνευματικοί δημιουργοί δεν είναι «άπραγοι θεατές» έχουν δικαιώματα και μπορούν να τα υπερασπιστούν και να διεκδικήσουν αποζημίωση όταν τα έργα τους χρησιμοποιούνται από τεχνολογίες όπως τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, χωρίς άδεια.
